Τετάρτη 18 Φεβρουαρίου 2015

                                                            ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΠΕΜΠΤΗ

                                                                 
                                                                   

                                                                    ΝΟ SMOKING

      Το προξενιό χάλασε όταν όλοι τους, σαν τις μύγες δεν την άφηναν σε ησυχία. Η μάνα της, ο πατέρας της, τ’ αδέρφια της, οι παππούδες, οι θείοι,  τα ξαδέρφια, πρώτα και δεύτερα, γειτόνισσες και φιλενάδες, ο μπακάλης και ο χασάπης, όλοι πέσαν πάνω της με το δέον ύφος και τα δέοντα επιχειρήματα,να τον αφήσει. Δεν κάνει για γάμο αυτός, δεν τον βλέπεις;.. Πώς θα σε στηρίξει, τι άντρας είναι, σαν ανήμπορος μοιάζει, δεν συναρμόζει με τα κοινωνικά ζητούμενα. Να τον στείλεις από κει που’ ρθε, για αρσενικό δεν έχει πλήρη στοιχεία. Η ακεραιότητά του μπάζει. Κάτι του λείπει. Πώς θα κάθεται μαζί μας στον καφενέ, θα είναι στόχος περίγελου και καζούρας. Και να πεις ότι θα αλλάξει μετά, θα συντονιστεί με τις κοινές μας ασθματικές ανάσες, θα έχει κάποια εξέλιξη μαζί μας, θα προσαρμοστεί στις αντρικές βουλές; Μπα! Αυτός το δήλωσε ξεκάθαρα και κοφτά: “Εγώ δεν καπνίζω!”
    Άκου τώρα! Άντρας και να μην καπνίζει, κάτι δεν πάει καλά. Και σιχαίνεται , είπε, τη μυρωδιά του καπνού. Και πνίγεται και δακρύζει… Μωρέ άντε από κει… Για τη δική μας οικογένεια δεν κάνει. Δεν τον θέλουμε. Τελεία και παύλα. Θα του κερνάς τσιγάρο και θα αρνείται. Για να σε κεράσει αυτός, ούτε που υπάρχει τέτοια περίπτωση.
       Έτσι ναυάγησε τότε, στις αρχές του 60, το προξενιό της νονάς μου, της λατρεμένης μου Ελενίτσας. Την έπεισαν όλοι ότι το αντριλίκι μετριέται με την ποσότητα καπνού στα πνευμόνια και με τα ποικίλα τασάκια, κρύσταλλο, όνυχα, ξύλο, αλάβαστρο, πορσελάνη, αχάτη. Σκορπισμένα σε όλα τα έπιπλα, σπίτι χωρίς τασάκια είναι  κήπος χωρίς δέντρα. Μέρος του πετυχημένου γάμου αποτελεί το κάπνισμα. Γιατί όταν τον πιάνουν τον άλλον τα μπουρίνια του και σου βάζει μια αγριοφωνάρα, το χέρι του αντί να πάει στη μούρη σου, να σου αστράψει ένα χάστουκο, κατευθείαν στο τσεπάκι του, βγάζει το πακέτο, τραβά τσιγάρο, παίρνει αναπτήρα, ανάβει, βρίζει, και αυτό είναι όλο. Αξιοπρέπεια!..
       Για να της αποδείξουν ότι έχουν δίκαιο, ανέφεραν ότι στην Αμερική (ακατάβλητο όπλο), ακόμα και οι γιατροί διαφημίζουν τον καπνό ως καταπραϋντικό, να σου περνούν τα νεύρα και να καλμάρεις. Όλες οι διαφημίσεις τονίζουν σθεναρά, ότι ένα τσιγάρο σε κάνει να ηρεμείς και να χαλαρώνεις. Οι εδραίες πεποιθήσεις είναι σταγόνες που τρώνε το βράχο.
      Πριν λίγα χρόνια η Ελενίτσα είδε μια πινακίδα σ’ ένα πάρκο. Στη Ζυρίχη. “SMOKING”. Τι εντυπωσιακό! Για μια στιγμή δεν κατάλαβε. Μήπως κάποιος αλήτης αφαίρεσε το ΝΟ από την προτροπή; Αλλά όσο περίεργο και να ήταν, η ένδειξη αναφερόταν στην μη απαγόρευση του καπνίσματος στο χώρο του πάρκου. Οπουδήποτε αλλού, εννοείται ότι δεν επιτρέπεται. (ελάχιστα  έξοδα για το κράτος για τις πινακίδες αυτές, πολύ λιγότερες, από τις δικές μας, αφού στα μέρη  μας, ακόμα και στα νοσοκομεία, βάζουμε σε πρώτο πλάνο εκείνο το αυτονόητο NO SMOKING.
           Μετά από καιρούς που πέρασαν μέσα σε άσειστες προκαταλήψεις, η Ελενίτσα είχε καταφέρει να επιβάλει σε όλους τον αγαπημένο της κι ας ήταν άνδρας ασυνήθιστος, επειδή δε συνήθισε το τσιγάρο. Η νονά μου είναι μια γιαγιούλα ευτυχισμένη, με τον άντρα της, που ποτέ του δεν κάπνισε, παρασέρνοντας όλους τους άλλους, με απέραντη υπομονή η αλήθεια, να καταλάβουν τις κακές συνέπειες του καπνίσματος. Ούτε οι επόμενες γενιές, τα εγγόνια τους, μπήκαν σε κάποια αποκλίνουσα τάση από αυτά που δεν είχαν σαν παραστάσεις.  Αποδεικνύοντας ότι καπνιστής γίνεσαι, δε γεννιέσαι.. Κι ότι όπως καίγεται ένα τσιγάρο, καίγεται και η κακιά συνήθεια αν το θέλει κανείς. Την είδα την περασμένη Πέμπτη σε μια εκπομπή, όπου δήλωνε ευθαρσώς: “Το κάπνισμα είναι υπόθεση σεβασμού των παιδιών μας”.
      Και τα τασάκια που τους είχαν φέρει για δώρα στο γάμο τους, τα πήρε η Ελενίτσα και τα ζωγράφισε  με έμπνευση, ως μέλος της κίνησης μη καπνιστών. Και τα έκανε πιατάκια για τη γατοτροφή.

Κατερίνα Μαυρομμάτη  19. 2. 2015
(Γραμμένο το 1994, και αναπροσαρμοσμένο)