ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΠΕΠΜΤΗ
ΒΙΒΛΙΑ
ΒΙΒΛΙΑ
Χωρίς σινεμά δεν υπήρχε ζωή… Δυο και τρεις φορές να βλέπουμε την ίδια ταινία, και πάλι να κλαίμε στις ίδιες σκηνές… Οι ανταλλαγές από αποκόμματα ταινιών που έκλεβαν τα αγόρια από την ταινιοθήκη του σινεματζή της γειτονιάς μας, ήταν το πιο λατρεμένο, κρυφό κι απαγορευμένο παιγνίδι μας… “ Να σου δώσω μια Καρέζη, μου δίνεις έναν Κούρκουλο;... Πόσα γρόσια θες για το “τράβα μπρος” με την Αλίκη;... Αυτό δεν το πουλάω… ”
Και ξαφνικά είπανε ότι ήρθε η τηλεόραση!... Θα έχει κανείς το σινεμά μέσα στο σπίτι του… Δωρεάν!... Κάθε βράδυ… Κι όσο δυνατά κι αν ακούστηκε εκείνο το “όχι” της ψυχής μας, ο θάνατος του σινεμά είναι πια γεγονός… Έφτασε ωστόσο ο καιρός που η τηλεόραση, δεν αρκούσε σαν ιδέα… Να βλέπεις ό,τι σου πασάρουν τα κανάλια, και ν’ ακούς τους σχολιασμούς των ειδήσεων ανάλογα με τις τοποθετήσεις του δημοσιογράφου… Και για να απολαύσεις τα πιο πετυχημένα σήριαλ, να αναγκάζεσαι να καταπίνεις εκατό διαφημίσεις για να δεις τη συνέχεια… Κι εκεί που η συντροφιά της τι βι, μας έγινε δεύτερη φύση, έπεσε η αυλαία… Ξαφνικά είπανε ότι ήρθε το βίντεο!... Θα μπορεί να παρακολουθεί ο καθένας όποια ταινία γουστάρει… Να μην περιμένεις την ΕΡΤ πότε θα βάλει κάνα ποιοτικό… Τα video clubs φυτρώνουν σε κάθε καντούνι…
Ο θάνατος της τηλεόρασης ήταν αργός, μα επήλθε και λες και τον περιμέναμε, δεν βροντοφωνάξαμε κανένα “όχι”... Όπως και με τα ακούσματά μας στη μουσική, τα σκοτώσαμε χωρίς τύψεις και τα αναπλάσαμε αντιγράφοντας τις εποχές… Οι δίσκοι βινυλίου δώδεκα ιντζών, με τη βελόνα να κολλά κάθε τόσο, έμειναν ανάμνηση παλιά… Αιωνία η μνήμη τους… Κι εκεί που αλλάζαμε στο πικ απ την Μαρινέλα με τον Πάριο, στο σαλόνι με τα βερμούτ, κι εκεί που το καλύτερο δώρο σε γιορτές ήταν ένας δίσκος, μέσα στη χάρτινη τετράγωνη θήκη του, τα δισκάδικα έκλεισαν… Γιατί ξαφνικά είπαν ότι ήρθε το ψηφιακό CD… Μικρό και εύχρηστο, πιο τελειοποιημένος ήχος, οδήγησε τον πρόγονό του στα αντικερί για συλλέκτες… Αλλά ο θάνατος του σι ντι ήταν ακόμα πιο γοργός… Δε μας χρειάζονται πια καθόλου, αφού έχουμε όποια μουσική γουστάρουμε, πάνω στον υπολογιστή μας… Δωρεάν!... Αυτό το “δωρεάν” θα υπερνικήσει στο τέλος, πολύ το φοβάμαι… Πήρε τ’ αυτί μου τις προάλλες σε μια συζήτηση νεαρών το εξής: “ Υπάρχουν ακόμα κάποιοι εξηντάρηδες που εξακολουθούν να αγοράζουν CD, όπως και άλπουμ για φωτογραφίες…” Και ακολούθησαν γέλια άξια απορίας…
Θυμάμαι τα πρώτα μου άλπουμ με τις ασπρόμαυρες παλιές φωτογραφίες, όπου έβαζα τις ειδικές γωνίες στις τέσσερις άκρες και τις κολλούσα στις σελίδες, ανάμεσα στις οποίες υπήρχε ένα διάφανο χαρτί σαν προστατευτικό… Μετά ήρθαν τα άλλα που τράβαγες το σελοφάν και έμπηγες μέσα τις φωτογραφίες… Κι ύστερα εκείνα τα πρακτικά που χώραγαν εκατοντάδες στιγμές της ζωής μας… Τι ωραία να ξεφυλλίζεις τις αλλοτινές μέρες σου!...
Και ξαφνικά είπαν ότι ήρθε η ντίτζιταλ κάμερα… Τα φιλμς πετάχτηκαν και η εμφάνιση γίνεται μπροστά στην οθόνη μας, επεμβαίνοντας, αλλοιώνοντας, μεγεθύνοντας, διορθώνοντας… Δωρεάν!...
Αφού έκλεισαν τα σινεμά, τα video clubs, τα δισκάδικα, τα photo studio, βάζουν πια λουκέτο και τι άλλο;... Τρέμω και να το πω… Τα βιβλιοπωλεία!...
Τελευταία βλέπω καρότσια στους δρόμους του κόσμου, φορτωμένα βιβλία, σχεδόν τσάμπα… Με δυο ευρώ παίρνεις δερματόδετο Τολστόι συλλεκτικό, με πέντε ευρώ τόμους ολόκληρους… Και τα μυθιστορήματα μόνο μισό ευρώ…
Ένα πρωινό μιας Πέμπτης, βρέθηκα μπροστά σ’ ένα βιβλιοπωλείο στην Ιταλία, στην αγαπημένη μου Φλωρεντία. Έκανε τεράστιες προσφορές γιατί επρόκειτο να κλείσει… Ρώτησα τον ιδιοκτήτη γιατί τόσο φτηνά, ακόμη και τα πιο ογκώδη.
“Μα επειδή κανείς δε θέλει να τ’ αγοράσει… Να τα κάνει τι;... Και ειδικά τα χοντρά βιβλία… Αφού μέσα σε μια οθόνη, έχεις πια βιβλιοθήκες ολόκληρες… Χωρίς βάρος, χωρίς ψάξιμο… Δωρεάν!.. “
Τρόμαξα!.. Θέλω να κοιτάξω ίσια μέσα στα μάτια την τεχνολογία και καθώς φουσκώνει σαν ποτάμι η οργή μου, αχνιστή, να της πω εκείνο το “όχι” της ψυχής μου!... Βροντερό όσο ποτέ… Να τα βάλω με το θάνατο του χαρτιού. Πρώτα πέθαναν οι εφημερίδες, μετά τα περιοδικά (σχεδόν), πόσο θα αντέξουν ακόμα τα βιβλία;...
Δε μου πάει να πω: “Και ξαφνικά είπαν ότι ήρθε το kindle…” Όλα να μετατρέπονται τόσο γρήγορα σε άχρηστα αντικείμενα, σαν μαυσωλεία… Παρεκκλίσεις της εποχής… Η υπερφίαλη ισχύς του αμετάκλητου με κυνηγά… Ως πότε το βιβλίο θα σείει τη λευκή του σημαία για βοήθεια;.. Πόσο σαρκοβόρο είναι άραγε το πέρασμα του χρόνου για χάρτινες ζωές;... Ο ζόφος του τέλους βαράει πάνω στο κορμί της αλήθειας… Μήπως πάντα θριαμβεύει ο πρακτικός στοχασμός και καθετί παλιό να γίνεται αυτόματα νεκρό;..
Κι αν όλη η καθημερινότητά μας συρρικνωθεί μέσα σε ένα λάπτοπ, κι αν αποφεύγοντας μια πικρή αλήθεια, μήπως έτσι δεν καταλήγουμε στην έλλειψη εκείνης της γνωστής θαλπωρής που βρίσκαμε στην αφή και στην οσμή, τότε που τα πάντα λειτουργούσαν με την επιμονή στο εγκάρδιο και στη ζέση;...
Ο σφαγιασμός του αλλοτινού, η ένδεια των αγαπημένων πραγμάτων, η εγκατάλειψη, ο μινιμαλισμός, δεν μας κάνουν να είμαστε ξεκομμένοι από μικρά κι αγαπημένα;... Μήπως τελικά επιβιώνουν του χαμού, μονάχα οι κατσαρίδες;
Αυτοδύναμα τρέχει η τεχνολογία… Πώς να την υπερπηδήσεις ή να την αφαιρέσεις; Δεν είναι έγκλημα για να παραγραφεί… Δεν είναι συμπεριφορά για να της επιβληθείς… Το απλοποιημένο γίνεται ένα διαρκές εφήμερο που διεγείρει τα πλήθη στον πλανήτη όλο….
Κατερίνα Μαυρομμάτη.