Κριτική βιβλίου
Γράφει η Βασιλική Μολφέση
Συγκλονιστικό είναι το βιβλίο της Κατερίνας Μαυρομμάτη με τίτλο "Η ενοχή των αθώων". Ανατριχιαστικά συγκλονιστικές οι περιγραφές, τα γεγονότα και οι σκηνές με τα δεινά της Κατοχής στην Κρήτη και ιδιαίτερα συγκλονιστική η σκηνή που ξεκινάει το βιβλίο με πέντε αδερφάκια να προσπαθούν να σβήσουν τις φλόγες που καίει το σπίτι τους.
Το μεγαλύτερο από τα αδέρφια, τα παιδιά του πολέμου, της Κατοχής και της μοναξιάς εξιστορεί τις αναμνήσεις του από την πτώση των Γερμανών αλεξιπτωτιστών σε ένα χωριό της Κρήτης μέχρι την απελευθέρωση και με τις συνέπειες που άφησε στην ψυχή και στο μυαλό του κάθε Κρητικού.
Πέντε αδέρφια που χάνουν τους γονείς τους στον πόλεμο, απομονωμένα από τους συγχωριανούς τους και που ανάμεσα στις διηγήσεις του πολέμου, θυμούνται γλυκές και τρυφερές εικόνες από τη μάνα και τον πατέρα, σκηνές ειρήνης με παραμύθια κοντά στο τζάκι και από τα πανηγύρια του τόπου τους.
Περιγράφει τις κακουχίες, τη σκληρότητα και τις ωμότητες των Γερμανών κατακτητών με τα μάτια ενός δωδεκάχρονου παιδιού που πολεμούσε για την επιβίωσή τους.
Συγκλονιστικές και οι αφηγήσεις των χωριανών μετά τον πόλεμο για τις προσωπικές και οικογενειακές τους τραγωδίες , αφού όλοι είχαν νεκρούς στην οικογένειά τους και ανεξίτηλα σημάδια στη ψυχή τους, άλλος παίρνοντας μέρος στην επίθεση κατά των αλεξιπτωτιστών, άλλος από τα αποτρόπαια αντίποινα των Γερμανών, άλλος από την παραμονή του στο Άουσβιτς με ξεχωριστή φιγούρα της συμφοράς του πολέμου τον Χριστόφορο. Μέσα σε αυτή τη βαρβαρότητα αντίθεση προκαλούν τα τρυφερά στιγμιότυπα του έρωτα του Στρατή, του μεγαλύτερου αδερφού με τον έρωτα της ζωής του, τη Φιλιώ, καθώς και της αγάπης των γονιών του.
Η συγγραφέας με πολλή αγάπη μιλά για την Κρήτη, τους Κρητικούς, την ανδρεία τους, την ειλικρίνεια, την ορμητικότητα και την λεβεντιά τους , για τα έθιμα και τις παραδόσεις του νησιού που παγίδευαν τους ανθρώπους σε ηθικούς κώδικες.
Τα πέντε αδέρφια κατορθώνουν να ζήσουν μέσα σε αυτή τη συμφορά κουβαλώντας καθένας τα δικά του τραύματα που θα φανερώνοντας ως ενήλικοι πλέον και όταν στα γεράματα τους ανταμώνουν ξανά όλοι μαζί, θυμούνται το κρυμμένο μυστικό της μάνας για τον ηρωισμό και τις ενοχές της, τον δολοφονημένο πατέρα, την πείνα, τα απάνθρωπα αντίποινα των Γερμανών , τις πυρκαγιές, τις εκτελέσεις και τους ομαδικούς τάφους.
Θα θυμηθούν όμως και τα δυο πορτοκάλια που έκλεψε ο μικρός Μάνος και τον κατσάδιασε ο γείτονας, τη χούφτα της μάνας που ζητιάνευε αλεύρι από την πλούσια γειτόνισσα και της αρνήθηκε, τις σπηλιές που τους προφύλαξαν από τους βομβαρδισμούς, την τρυφεράδα της μάνας. Τη φυλακή του Φιρκά, τις ψείρες, την ασιτία, τα χαρούπια που έτρωγαν για τέσσερις μέρες, την παραλίγο εκτέλεσή τους από τους Γερμανούς, τον ευαίσθητο Λούντβιχ, την εξορία τους από το χωριό, τα αεροπλάνα που τα νόμιζαν για πουλιά της Αφρικής.
Ένα καταπληκτικό βιβλίο που μένει αξέχαστο στο μυαλό μα και στην ψυχή του αναγνώστη, καλογραμμένο από την υπέροχη λογοτεχνική πένα της Κατερίνας Μαυρομμάτη, με παραστατικότατες, τρυφερές κι ευαίσθητες σκηνές παρόλη τη φρίκη του πολέμου και με πολύ καλή ανάλυση των έντονων συναισθημάτων των ηρώων, ιδιαίτερα στη σκηνή που λαβαίνουν το γράμμα του ξενιτεμένου αδερφού με αγωνία, λαχτάρα και συγκίνηση.